Thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác, câu chuyện tưởng như chỉ ở những bộ phim khoa học viễn tưởng hay trong truyện tranh Đôraêmon giờ đây đã sắp trở thành hiện thực.
Thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác sắp ra mắt?
Các nhà đầu tư tại Thung lũng Silicon vừa đặt ra một mục tiêu đầy táo bạo cho năm nay, đó là việc họ muốn có được một thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác.
Tháng Tư vừa rồi, Elon Musk tuyên bố rót vốn đầu tư và phát triển công ty thiết kế giao diện não bộ – máy tính mang tên Neuralink. Ít ngày sau, CEO của Facebook, Mark Zuckerberg cũng tuyên bố rằng “giao diện tương tác thẳng với não bộ sẽ mở ra một cách thức liên lạc mới”. Facebook cũng cho biết thêm rằng họ đang có 60 kỹ sư hoạt động nghiên cứu mảng này.
Đó sẽ là một mục tiêu đầy tham vọng, khi mà công nghệ này vốn chỉ được đề cập ở những bộ phim khoa học viễn tưởng hay trong truyện tranh Đôraêmon. Tuy nhiên, bạn cũng đừng nên quá trông đợi vào việc sẽ sớm được sử dụng công nghệ này.
Nguyên nhân là vì chúng chỉ mới được thử nghiệm ở loài chim manh manh – zebra finch bởi vì chúng có được công nghệ đọc não trước con người.
Cụ thể, thử nghiệm giao diện não bộ – máy tính trên chú chim có cái tên khó đọc Zebra Finch đã được Timothy Grentner và những học trò của ông nghiên cứu. Những nhà khoa học tại Đại học California này đã tạo ra một hệ thống đọc não, biết được con chim này sẽ hót bài gì trước khi nó cất tiếng hót, tuy rằng chỉ đọc trước được một phần giây nhỏ. Đó cũng là tiền đề để họ hướng đến việc chế tạo nên một Thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác.
“Chúng tôi phá được mật mã của bài hát thông qua quan sát trực tiếp hoạt động của hệ thần kinh”, đội ngũ nghiên cứu nói trong bản báo cáo khoa học của mình. Chuyên gia nghiên cứu tiếng chim hót Ezequiel Arneodo tới từ Argentina đã gọi thiết bị này là “máy giải mã thứ tín hiệu liên lạc tự nhiên phức tạp từ những hoạt động của hệ thần kinh”. Kết quả của nghiên cứu này sẽ là bàn đạp vững chắc để ta có được một công cụ đọc não bộ con người.
Não của những loài chim này bé xíu, nhưng việc chúng phát âm cũng phức tạp y như cách con người sử dụng ngôn ngữ để trò chuyện. Đó là lý do vì sao con chim Zebra lại là chủ đề được nghiên cứu chuyên sâu của rất nhiều nhà khoa học: họ có thể tìm hiểu kĩ hơn về trí nhớ, cách ghi nhớ của não bộ và nhận thức nói chung.
Những điệu hót của chim cực kì phức tạp và cũng như ngôn ngữ con người, chim học dần những điệu hót này trong quá trình phát triển. Loài manh manh này học các điệu hót từ những con chim trưởng thành. Những điệu hót này phức tạp hơn tiếng kêu của loài linh trưởng, vì thế nó lại càng khiến các nhà khoa học chú ý, và lại càng khiến nghiên cứu này quan trọng hơn.
Thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác chỉ là chuyện trong tương lai?
Tuy nhiên, chúng ta cũng nên nhìn vào thực tế. Những giao diện kết nối não bộ hiện tại chủ yếu dựa vào việc người sử dụng tưởng tượng ra những hoạt động tay của mình, qua đó điều khiển một cánh tay robot làm những việc nhẹ nhàng, không phức tạp. Vì thế, lẽ dĩ nhiên là công nghệ chưa phát triển đủ nhanh để bạn sở hữu trong tay ngay một Thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác đâu.
Dù vậy, nghiên cứu này cho thấy việc tạo ra công nghệ trên là chuyện hoàn toàn khả thi và rất có thể sẽ được ra mắt trong tương lai gần. Đội ngũ nghiên cứu sử dụng các điện cực silicon gắn vào chim để đo đạc những dòng điện chạy qua các neuron thần kinh của nó, tập trung vào vùng não “đưa ra mệnh lệnh tạo ra điệu hót cần có”.
Thử nghiệm này cũng dùng một phần mềm mạng thần kinh neural-network để hỗ trợ việc nghiên cứu – về cơ bản nó là một loại “machine learning”, tương tự với AI máy tính. Họ đưa vào máy thông tin thu được từ não chim, và bài hót kết quả cuối cùng. Mục đích là để phần mềm có thể học dần, dự đoán được những gì con chim sắp làm.
>> Apple sắp xuất xưởng iPhone X, giá thành ở Việt Nam cụ thể ra sao?
Dù rằng, Thiết bị giúp đọc trước suy nghĩ của người khác vẫn còn đang trong quá trình nghiên cứu và mới chỉ thử nghiệm trên loài chim. Thế nhưng đây sẽ là một bước khởi đầu quan trọng và cũng là viên gạch nền mạnh mẽ, để ta có sáng tạo nên những công nghệ làm thay đổi thế giới trong tương lai.